NO TO ŚWIĘTUJEMY!

 Przespacerowałam się dzisiaj rano obok ruin po domach Głupiej Stasi i Ciotki Cichej. Podejrzewam, że niewiele osób już pamięta, co je spotkało, kiedy chłopcy wojowali.

 

 

Podnosiła się z bruku

z klepiska

z asfaltu

nie zdążyła jeszcze wytrzeć z ud

krwi i spermy

a już nadchodziła nowa armia

z jeszcze nowszym bogiem na chorągwi.

Wypluwała z ust

słomę zęby modlitwę

od ruskich szwabów od hutu

od muzułmanów chrześcijanin od serbów

od naszych chłopców z lasu

(którym należało się bardziej)

uchroń nas.

Przeżyła bo sąsiadki uciekały szybciej

więc się zajęli strzelaniem do nich

jak do kaczek.

Wydłubywała spod gnoju,

z grochowin

spod ziemi

pochowane dzieci

i ostatnie cielę

nie wiadomo co ratować najpierw

gdy trza

pościel

ściągnąć ze sznura

trzynastoletnią córkę

zagonić

do chałupy

kury zdziczałe po sadach

wrzucić do gara

ostatnie podgniłe kartofle

zupę nastawić

pierzynę wietrzyć

medale pucować

dla męża

który gwałcił

gdzie indziej.

*

"Nie było", akwarela. Część cyklu wizualno-poetyckiego o wykluczeniu kobiet z historii. Ten akurat obraz jest wraz z wierszem protestem przeciwko nieuznawaniu gwałtu jako strategii wojennej stosowanej zawsze i wszędzie.

Ewa Henry-Dawson

Z CYKLU: OWOCE I WARZYWA. DZIEŃ DYNI.

Z CYKLU: NIEDOBUDZENI. TERLIKOWSKI

Obserwuję (niezbyt szczegółowo) ewolucję poglądów na kościół Tomasza Terlikowskiego i nawet do pewnego stopnia ją cenię. Niektórzy moi znajomi z Fb wierzą w jego całkowite przebudzenie. Ja w to nie wierzę. Uważam, że nawet najmocniejszy intelekt nie ma szans w starciu z emocjami. A ja pamiętam debatę Terlikowskiego z Karolem Fjałkowskim, starcie dotyczyło racjonalnych dowodów na istnienie Boga. Tymczasem w pewnym momencie pan Tomasz Terlikowski nagle się rozkleił i zaczął opowiadać, jaką to miłość czuje, kiedy patrzy na krzyż. Mówił o tym, wzruszał się, obnażał się, oddawał się we władanie emocjom i nie mógł przestać. Było to tak intymne, że dla mnie, postronnej obserwatorki, niesmaczne i wręcz wstydliwe. Póki co: nad panem Terlikowskim stawiam krzyżyk.

 

Z moją wiarą w kościół, w religię, jest tak jak z wiarą w świętego Mikołaja. Jak raz zobaczysz, że go nie ma, już nigdy w tę ściemę nie uwierzysz. 

 

A wszystkim, którzy jeszcze nie znają działalności Karola Fjałkowsiego - szczerze polecam.

 

"Kluczem do zrozumienia działań Kościoła katolickiego jest uświadomienie sobie, że bezwzględnie najważniejszy dla niego jest jego własny interes.

Że katolicka nauka o chrzcie niemowląt, nabożeństwie do Matki Bożej, ofierze Mszy św., sakramencie kapłaństwa itd. dokładnie tak samo wynika z bezwzględnej dbałości przez tę organizację o swój własny interes jak ukrywanie sprawców przestępstw seksualnych."

 

 

MATKA BOSKA GIBSONOWSKA

Oprócz Kasi Smutniak mamy następujące Matki Boskie:

1. Matka Boża Częstochowska

2. Matka Boża Jasnogórska

3. Matka Boża Ostrobramska

4. Matka Boża Fatimska

5. Matka Boża z Lourdes

6. Matka Boża z Guadalupe

7. Matka Boża Nieustającej Pomocy

8. Matka Boża Szkaplerzna (z Góry Karmel)

9. Matka Boża Kalwaryjska

10. Matka Boża Licheńska

11. Matka Boża Kodeńska

12. Matka Boża Gietrzwałdzka

13. Matka Boża Piekarska

14. Matka Boża Tuchowska

15. Matka Boża Leśniańska

16. Matka Boża Bolesna

17. Matka Boża Różańcowa

18. Matka Boża Zielna

19. Matka Boża Gromniczna

20. Matka Boża Siewna

21. Matka Boża Królowa Polski

22. Matka Boża Zwycięska

23. Matka Boża Uzdrowienia Chorych

24. Matka Boża Dobrej Rady

25. Matka Boża Miłosierdzia

26. Matka Boża Łaskawa

27. Matka Boża Pocieszenia

28. Matka Boża Anielska

29. Matka Boża Zwiastowania

30. Matka Boża Wniebowzięta

31. Matka Boża Królowa Aniołów

32. Matka Boża Opiekunka Rodzin

33. Matka Boża Pięknej Miłości

34. Matka Boża Pokoju

35. Matka Boża Radosna

36. Matka Boża Patronka Dobrej Śmierci

37. Matka Boża Cierpliwie Słuchająca (Rokitno)

38. Matka Boża Pani Słowa (Medjugorie)

39. Matka Boża Królowa Pokoju (Medjugorie)

40. Matka Boża Berdyczowska

41. Matka Boża Berdyczowska

42. Matka Boża Szensztacka

43. Matka Boża Loretańska

44. Matka Boża z La Salette

45. Matka Boża z Knock

46. Matka Boża z Aparecidy

47. Matka Boża z Montserrat

48. Matka Boża z Walsingham

49. Matka Boża z Loreto

50. Matka Boża z La Vang (Wietnam)

51. Matka Boża z Pontmain

52. Matka Boża z Banneux

53. Matka Boża z Beauraing

54. Matka Boża Królowa Pustelników

55. Matka Boża Błogosławionego Macierzyństwa

56. Matka Boża Wychowawczyni

57. Matka Boża Dobrego Początku

58. Matka Boża Dobrego Zasiewu

59. Matka Boża Dobrego Pasterza

60. Matka Boża Dobrego Zdrowia

61. Matka Boża Strażniczka Wiary

62. Matka Boża Sprawiedliwości i Pokoju

63. Matka Boża Nadziei

64. Matka Boża Cudownego Medalika

65. Matka Boża Królowa Różańca Świętego

66. Matka Boża Królowa Apostołów

67. Matka Boża Królowa Świata

68. Matka Boża Królowa Nieba i Ziemi

69. Matka Boża Królowa Proroków

70. Matka Boża Królowa Męczenników

71. Matka Boża Królowa Wszystkich Świętych

72. Matka Boża Patronka Podróżnych

73. Matka Boża Patronka Górników

74. Matka Boża Patronka Rolników

75. Matka Boża Patronka Matki i Dziecka

76. Matka Boża Ucieczka Grzeszników

77. Matka Boża Ucieczka Prześladowanych

78. Matka Boża Ratunku Chrześcijan

79. Matka Boża Wspomożycielka Wiernych

80. Matka Boża Wspomożycielka Sierot

81. Matka Boża Wspomożenie Wiernych (Salesjańska)

82. Matka Boża Patronka Kapłanów

83. Matka Boża Kapłańska

84. Matka Boża Kapliczna

85. Matka Boża Pokorna

86. Matka Boża Czystego Serca

87. Matka Boża Dobrej Nadziei

88. Matka Boża Dobrego Imienia

89. Matka Boża Dobrego Ziarna

90. Matka Boża Dobrego Wychowania

91. Matka Boża Dobrego Czynu

92. Matka Boża Oczekiwania

93. Matka Boża Królowa Polski i Świata

94. Matka Boża Radosnego Spotkania

95. Matka Boża Niezłomnej Nadziei

96. Matka Boża Królowa Różańca

97. Matka Boża Niewiasta Eucharystii

98. Matka Boża Zwiastująca Życie

99. Matka Boża Pełna Łaski

100. Matka Boża Wniebowzięta Królowa Nieba

FABRYKA

FABRYKA

 

Tego się nie czuje. Nie zauważa się pędu planety, nawet tej własnej. Nawet tej najmniejszej, gdzie horyzont ledwie sięga ścian. Trudno rozpoznać wnętrze fabryki, jeżeli nie słyszy się wycia rozpędzonych maszyn. Niezauważenie pracują ogromne mieszadła, wielkie sita dyskretnie dosypują do dzieży odpowiednio dobrane proporcje mąki, drożdży, soli i czekolady. Nie czuje się ucisku, międlenia, uklepywania do form.

 

Mam siedem lat i jestem niewidzialna. Przesuwam palcem po podłodze, w szparę między deskami wcieram glut słodkiego kremu zdjętego z kołnierzyka sukienki. Tort, który piekłyśmy z Mamą od bladego ranka, jest smaczny, ale się nie umywa do czekoladek, jakie ciocia Hania przywozi dla nas z Warszawy. Z torebką mieszanki wedlowskiej w garści, z Bajecznym między zębami, z głową na pasiastym chodniku obserwuję spektakl, jaki rozgrywa się wokół stołu - zazwyczaj okrągłego, ale okazyjnie rozkładanego w rozłożysty owal. 

 

Lampa naftowa wykrawa z ciemności kawałeczek świata, wystarczająco duży, żeby nie stracić z oczu tego, co w centrum i wystarczająco mały, żeby bez trudu znaleźć sobie miejsce poza horyzontem zdarzeń, w ciemności. Z mojej pozycji dostrzegam jasne sylwetki sześciu osób. Jest mama, tata, dwóch wujków i dwie ciotki. Płomyk nad nasączonym naftą knotem faluje przy każdym wypowiedzianym słowie, przy każdym toaście, świńskim kawale, sprośnej piosence, przy każdym wybuchu śmiechu.

Na stole stoi butelka wódki. Domyślam się, że to jedna z trzech, jakie od kilku dni zalegają półkę w spiżarni. Rozpoznaję ją po czerwonej kartce. Wódka z czerwoną kartką, kupiona w wiejskiej spółdzielni, jest paskudna. Żeby dało się ją wypić, należy do każdej butelki wlać kilka łyżek miodu, porządnie wymieszać i odstawić do przegryzienia na kilka dni. 

 

Mam siedem lat, ale już wiem, że bimber za okupacji smakował lepiej i mniej bolała po nim głowa. Za przyłapanie chłopa na pędzeniu groziła kulka w łeb, a przecież w tamtych czasach to było jedyne lekarstwo. Jak się krowa wzdęła - wlewało jej się do pyska całą butelkę spirytusu. Krówsko się wzbraniało, ryczało, potem zaczynało bekać i na koniec zdrowiało. I po co miało zdychać w męczarniach? Toteż każdy miał w zapasie kilka butelek bimbru na czarną godzinę.

 

Kulka w łeb. Czuję mdłości, ale moje ciało nie zwraca tak łatwo pysznych czekoladek. Kulka w łeb - to w tamtych czasach była niemal codzienność. Jednak nie ma takich czasów, w których dało by się żyć tylko zwyczajnie. Zwyczajne życie dobrze znosi trud, jednak dni świąteczne odrastają jak łby smoków z bajek. Nawet za okupacji, od czasu do czasu, zdarzała się taka dziwna, nadzwyczaj jasna, księżycowa noc, kiedy srebrna poświata zalewała pola. A wtedy coś nachodziło na chłopaków we wsi, jakieś zapomniane święto, jakaś utajona młodość, szczeniacka odwaga. Napijali się bimbrem jak muchy, wyciągali konie, bryczki, furmanki, jeździli po drogach, darli się, śpiewali, co ładniejszym pannom zajeżdżali pod chałupy.

Szurały rygle, otwierały się drzwi. Rozbudzeni ludzie wylegali na drogę, niektórzy w samych koszulach, w papuciach, a stary Stasiak przeważnie nawet bez portek. Ależ to była zabawa - jakby nie było całej tej wojny. Bo też w nocy żaden Niemiec nie wyściubił nosa z kwatery. Dni były niemieckie, ale noce polskie.

 

Niemcy nigdy we wsi bimbru nie znaleźli. Schmidt wiedział jak szukać, żeby niczego nie znaleźć. Robił tyle hałasu, gdy zajeżdżał bryczką na podwórze, tak się guzdrał przy koniach, zanim wszedł do domu, że dziadek zawsze zdążył wszystko uprzątnąć na cacy. 

 

Jednak się wydarzył taki przeklęty dzień: Najpierw zachorowała Mućka, potem Niemcy zajechali nie wiadomo kiedy, dorośli się porozłazili nie wiadomo gdzie, a dzieci siedziały same w domu. Szmidt zajrzał do kuchni, a na stole stała butelka bimbru. Żandarm zatrzymał się w progu, odwrócił się i przykazał Ślązakowi dokładnie sprawdzić sień. 

 

Bo ze Szmidtem jeździł zawsze taki Ślązak, farbowany folksdojcz, pieprzony denuncjator, co to chciał być bardziej sumienny od wszystkich szwabów razem wziętych. Każdy we wsi go nienawidził i bał się jak wściekłego psa. Partyzanci go w końcu rozjechali furmanką, a Niemcy udawali, że wierzą w wypadek. Nie było żadnych konsekwencji. Żandarmom chyba też ulżyło. Dużo później, kiedy już było słychać Ruskich, a Niemcy próbowali uciekać, partyzanci pozwolili Schmidtowi wyjechać, a nawet go wyekwipowali na drogę. Nie wiadomo, jak to się dla niego skończyło.

Ale tamtego przeklętego dnia, kiedy rodzice leczyli Mućkę bimbrem, kiedy przeklęty Ślązak, a może i sam Śmierć szperał w sieni, Szmidt szybko wszedł do kuchni, chwycił butelkę z bimbrem i ukrył na podłodze za nogą od szafki. 

 

Lubię te wieczory, kiedy mam siedem lat, a tata i wujkowie piją wódkę i opowiadają sobie młodość. W uszach mam śmiech, a w żyłach cukier. Kłębuszki papierosowego dymu toczą się nad stołem, rozrastają się w mgławice, wcielają w siebie mniejsze konstelacje i w końcu rozpraszają się, nie dotknąwszy nawet sufitu.

 

- Czy mogę spać w Moskwiczu? - pytam wujka.

Potem się wlokę w stronę samochodu, ciągnąc po zroszonej trawie ciężką, dziecięcą pierzynę. Oglądam Księżyc, odnajduję Wielki Wóz. Powietrze dzwoni. 

 

Nie zdaję sobie sprawy, jak ciężko pracują wielkie mieszadła, niestrudzenie międlą mąkę, drożdże, popiół i czekoladę. A przez niewidzialne sita właśnie sypie się do tygla brokat z gwiazd.

 

 

 

A DEMENCYJA NIECH NAS OMIJA, czyli ŁO MÓJ BOŻE, RATUJ SIĘ KTO MOŻE!

Przed tygodniem zaszczepiłam się na covida, a na poniedziałek jesteśmy umówieni na grypę i RSV. 

 

Prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska 

"Niektóre choroby, którym można zapobiegać dzięki szczepieniom, są powiązane z przyspieszonym zanikiem mózgu i zwiększonym ryzykiem demencji w przyszłości.

Według badań naukowych cztery szczepionki są powiązane z niższym ryzykiem demencji.

Oto one … [1]

Szczepionka przeciw grypie

Według wstępnych danych Centrów Kontroli i Prewencji Chorób (CDC), w sezonie 2024-2025 na grypę zachorowało od 47 do 82 milionów Amerykanów – czyli około 13 do 24 procent ogółu populacji – w wyniku czego zmarło od 27 000 do 130 000 Amerykanów.

W Polsce w typowym sezonie grypowym choruje od 2 do nawet 4,5–5 milionów osób. Najnowsze dane pokazują, że w sezonie 2024/2025 odnotowano ponad 2 miliony przypadków, natomiast w poprzednich latach (przed pandemią COVID-19) liczba ta regularnie przekraczała 4 miliony, a w rekordowych sezonach zbliżała się nawet do 5 milionów zachorowań rocznie [2].

Zgodnie z badaniem z 2023 roku, w którym przeanalizowano dane ponad 400 000 osób, grypa i zapalenie płuc – potencjalne powikłanie grypy – są powiązane z pięcioma chorobami neurodegeneracyjnymi, w tym demencją i chorobą Parkinsona [3].

W badaniu z 2022 roku Bukhbinder i jego współpracownicy z Centrum Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Teksańskiego w Houston przeanalizowali obszerną bazę danych medycznych obejmującą ponad 1,8 miliona dorosłych w wieku 65 lat i starszych. Stwierdzili, że osoby, które otrzymały co najmniej jedną szczepionkę przeciw grypie, miały o 40% mniejsze ryzyko rozwoju choroby Alzheimera – najczęstszej postaci demencji – w ciągu najbliższych czterech lat [4].

W badaniu z 2024 roku, w którym wzięło udział ponad 70 000 uczestników, zaszczepienie się przeciw grypie wiązało się również z 17% zmniejszeniem ryzyka demencji [5].

Szczepionka przeciwko półpaścowi

Właśnie w przypadku tej szczepionki uzyskano najsilniejsze dowody na zmniejszanie ryzyka demencji, a liczne badania przeprowadzone w ciągu ostatnich dwóch lat potwierdzają wyniki wcześniejszych obserwacji.

W badaniu z 2025 roku naukowcy obserwowali ponad 280 000 dorosłych w Walii i odkryli, że szczepionka przeciwko półpaścowi wiązała się ze zmniejszeniem ryzyka demencji o 20% w ciągu siedmiu lat [6]. Kolejne badanie, w którym wzięło udział ponad 100 000 pacjentów w Australii, również wykazało, że szczepienie przeciwko półpaścowi wiązało się ze zmniejszeniem ryzyka demencji [7].

Szczepionka przeciw półpaścowi (Shingrix) w Polsce jest przeznaczona dla osób w wieku 18 lat i starszych, które mają zwiększone ryzyko zachorowania. Dostępna jest również z refundacją dla osób po 65. roku życia. Szczególnie zalecane jest szczepienie dla osób z chorobami przewlekłymi (np. serca, płuc, nerek, cukrzycą, chorobami autoimmunologicznymi) oraz z obniżoną odpornością (np. po chemioterapii, przeszczepach, zakażeniu HIV) [8].

Od 1 kwietnia 2025 roku szczepionka Shingrix jest dostępna:

• dla osób w wieku 65+ o zwiększonym ryzyku zachorowania na półpasiec (refundacja 100%, na receptę dla pacjenta)

• dla osób w wieku 18+ o zwiększonym ryzyku zachorowania na półpasiec (refundacja 50%).

Szczepionka przeciwko wirusowi RSV

Wirus RSV (Respiratory Syncytial virus) to powszechny wirus układu oddechowego, który może powodować łagodne objawy przeziębienia u większości osób, ale może również powodować ciężkie infekcje u dzieci i dorosłych w wieku 65 lat i starszych.

Wirus ten jest główną przyczyną hospitalizacji amerykańskich niemowląt i powoduje szacunkowo od 100 do 300 zgonów u dzieci poniżej 5. roku życia oraz od 6000 do 10 000 zgonów u osób w wieku 65 lat i starszych każdego roku w Stanach Zjednoczonych.

W Polsce wskaźnik hospitalizacji z powodu RSV dla dzieci do 1 roku życia sięga nawet 47,3 na 1000 dzieci rocznie; w grupie 2-3 miesiące – prawie 95 na 1000 dzieci w sezonie 2022/2023. W ostatnich latach liczba hospitalizacji z powodu RSV w Polsce u dzieci rośnie — w 2025 roku do połowy września odnotowano 92 tys. zakażeń RSV, z czego 33 tys. przypadło na dzieci <2 r.ż. [9].

Według największych dostępnych analiz, w roku 2019 RSV spowodował w Polsce ponad 273 000 hospitalizacji wśród osób w wieku ≥ 60 lat oraz niemal 20 000 zgonów związanych z ostrą niewydolnością oddechową, dla której RSV jest jedną z głównych przyczyn [10].

FDA zatwierdziła pierwszą szczepionkę przeciwko wirusowi RSV w 2023 roku.

Niedawne badanie, w którym uczestniczyło ponad 430 000 osób, wykazało, że szczepionka przeciwko wirusowi RSV (a także szczepionka przeciwko półpaścowi) wiązała się ze zmniejszonym ryzykiem demencji w ciągu 18 miesięcy (dlaczego akurat 18 miesięcy? Bo po takim czasie badano) w porównaniu z osobami, które otrzymały szczepionkę przeciwko grypie [11].

W Polsce szczepionka przeciw RSV jest przeznaczona dla: kobiet w ciąży (w celu ochrony niemowląt) oraz osób dorosłych po 60. roku życia, zwłaszcza tych z chorobami przewlekłymi. Od 1 października 2025 r. szczepienie jest bezpłatne dla osób w wieku 65 lat i więcej oraz dla kobiet w ciąży. Osoby w wieku 60-64 lata mogą uzyskać szczepionkę z 50% refundacją, a dla osób w wieku 50-59 lat z grupy podwyższonego ryzyka, szczepionka jest płatna [12].

Szczepionka przeciw tężcowi, błonicy i krztuścowi (TDaP)

W kilku badaniach wykazano, że podanie tej szczepionki wiązało się ze zmniejszonym ryzykiem demencji.

Badanie przeprowadzone w 2021 roku z udziałem ponad 200 000 pacjentów wykazało, że u osób starszych, które otrzymały szczepionkę przeciwko półpaścowi i TDaP, ryzyko demencji było dodatkowo zmniejszone w porównaniu z osobami, które otrzymały tylko jedną z tych szczepionek [13].

Szczepionka TDaP jest w Polsce zalecana dla dorosłych jako szczepienie przypominające (co 10 lat).

To teraz - jak szczepionki mogą zmniejszyć ryzyko demencji?

Istnieją dwie hipotezy biologiczne dotyczące związku szczepionek ze zmniejszeniem ryzyka demencji.

Szczepionki mogą zapobiegać groźnym infekcjom ośrodkowego układu nerwowego (np. kleszczowe zapalenie mózgu, pneumokoki, grypa, świnka, półpasiec), które same w sobie mogą prowadzić do trwałego zaniku struktur mózgu i demencji.

Możliwy jest również tzw. niespecyficzny efekt immunizacji: aktywacja układu odpornościowego przez szczepionki może obniżyć ryzyko przewlekłego stanu zapalnego, co chroni OUN przed procesami neurodegeneracyjnymi.

Szanowni Państwo – bardzo zachęcam do zaszczepienia się."

MOŻE TEŻ MACIE TAKIEGO FAJNEGO PAJĄKA, ale

 

czy Wasz pająk utkał taką fajną, zimową kołyskę dla dzieci?!!!

 

Obie warstwy moskitiery są precyzyjnie zszyte pajęczyną. Nikt z nas się nie ośmieli tego popsuć, więc grządka po pomidorach poczeka na uprawę do wiosny.

 

P.S. I proszę nie myśleć sobie, że to cebulka tulipana, albo zgniły ziemniak, bo Pani Tygrzyk wam pokaże, gdzie pająki zimują!